100 lat temu powstał Komisariat Rzeczny Policji w Warszawie.
Rozkazem nr 46/1920 Komendanta Głównego Policji Państwowej Władysława Henszla z dniem 1 kwietnia 1920 przekształcono Straż Rzeczną podlegającą Ministerstwu Robót Publicznych na Policję Państwową. Wykorzystując struktury i kadry Straży Rzecznej utworzono pięć komisariatów rzecznych (w czterech okręgach Policji Państwowej: krakowskim, kieleckim, lubelskim i warszawskim). Podlegało im 10 posterunków wodnych. Z czasem powstawały nowe komisariaty i posterunki, również na innych akwenach.
Rozmieszczenie komisariatów i posterunków rzecznych w 1920r.
- Okręg VII PP Krakowski: Komisariat Policji Rzecznej w Krakowie oraz posterunek wodny w Niepołomicach. Rejon służbowy komisariatu obejmował odcinek Wisły o długości 156 km, od Oświęcimia do ujścia Nidy.
- Okręg III PP Kielecki: Komisariat Policji Rzecznej w Sandomierzu oraz posterunek wodny w Józefowie. Obejmował rejon o długości 141 km, od ujścia Nidy do osady Józefów.
- Okręg IV PP Lubelski: Komisariat Policji Rzecznej w Puławach oraz posterunki wodne w Kazimierzu, Dęblinie i Ryczywole. Obejmował rejon o długości 113 km, od Józefowa do wsi Kraski koło Dęblina.
- Okręg I PP Warszawski, od wsi Kraski koło Dęblina do granicy pruskiej do wsi Czerwony Krzyż: Komisariat Policji Rzecznej w Warszawie oraz posterunki wodne w Górze Kalwarii i Modlinie. Obejmował rejon o długości 121 km.
Komisariat Policji Rzecznej w Płocku oraz posterunki wodne w Wyszogrodzie, Włocławku i Nieszawie. Obejmował rejon o długości 138 km.
Straż Rzeczna została utworzona pod koniec 1918 roku przez Ministra Robót Publicznych dla ochrony ładunków spławianych Wisłą oraz bezpieczeństwa w portach i przystaniach. Po rozwiązaniu tej formacji 1 kwietnia 1920, jej wyżsi funkcjonariusze którzy otrzymali odpowiednie przydziały z Komendy Głównej Policji Państwowej zobowiązani zostali do dalszego pełnienia swoich obowiązków. Pozostali zostali wcieleni, na ogólnych zasadach rekrutacyjnych. Jeśli nie zostali zakwalifikowani do służby w policji przysługiwała im 3 miesięczna odprawa. Osoby, które nie wyraziły chęci wstąpienia w szeregi policji zostały pozbawione prawa do odprawy. Całe zaplecze Straży Rzecznej zostało przejęte przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Zakres obowiązków funkcjonariuszy komisariatów rzecznych został zdefiniowany w rozporządzeniu nr 132/1920 MSW z dnia 18 lutego 1920:
Zadania policji rzecznej
- udzielanie pomocy organom żeglugowym w zakresie ogólnych funkcji policyjnych;
- zestawianie protokołów w sprawach przekroczeń przepisów, stosownie do instrukcji organów żeglugowych;
- udzielanie pomocy funkcjonariuszom rządowym przy spełnianiu przez nich czynności służbowych;
- nadzór nad wykonaniem przepisów o ochronie rybołówstwa, zapobieganie zanieczyszczeniu, zamulaniu oraz zatruwaniu drogi wodnej,
- czuwanie, by na miejscach uznanych na rzece za niebezpieczne lub zakazane, nie kąpano się lub nie pojono zwierząt;
- służba ratownicza;
- ochrona statków, które uległy rozbiciu lub osiadły na mieliźnie, oraz zabezpieczenie osób, mienia pasażerów i ładunków. O nieszczęśliwych wypadkach , jak rozbicie statków, osiadania na mieliźnie lub pożary, Policja zawiadamia natychmiast organy żeglugi;
- przedsiębranie odpowiednich czynności w celu zabezpieczenia osób i ich mienia w razie powodzi;
- ochrona przez konwoje transportów rządowych na wyraźne zażądanie odnośnych władz państwowych;
- utrzymywanie porządku w portach i przystaniach, w szczególności przy kasach pasażerskich i bagażowych, po porozumieniu z władzami żeglugi.
Trudne początki
Dokładne wytyczne odnośnie pełnienia służby na wodzie zostały zawarte w Rozkazie nr 75/1920 KGP z 1 września 1920. Sprecyzowano zasady pełnienia służby, obowiązki policjantów, dodano instrukcję ratownictwa wodnego i udzielania pierwszej pomocy.
W 1925 w Głównej Szkole Policyjnej zapoczątkowano wykłady z pokazami praktycznymi o służbie w komisariatach rzecznych. Oprócz zadań i obowiązków policjantów pełniących służbę na wodzie omawiano zagadnienia związane z ratownictwem wodnym, pierwszą pomocą, nawigacją i łącznością oraz poszukiwaniem zwłok.
W 1926 zakończył się w Komisariacie Rzecznym w Warszawie pierwszy kurs specjalistyczny dla 17 niższych funkcjonariuszy z całej Polski. Byli to pierwsi przeszkoleni instruktorzy policji rzecznej. W toku służby cały czas doskonalili swoje umiejętności. Jednocześnie przeszkoleni policjanci przekazywali zdobytą wiedzę swoim młodszym kolegom.
Od samego początku policjanci rzeczni borykali się brakiem odpowiedniego sprzętu. Pierwsze łodzie to zwykłe drewniane pychówki wiosłowe, często bez napędu mechanicznego. W 1925 komendant rzecznego komisariatu w Warszawie zwrócił się do władz miasta o dofinansowanie zakupu sprzętu dla podległej mu jednostki. Dzięki poparciu lokalnych gazet władze miasta wsparły zakup dwóch łodzi motorowych dla warszawskiej policji.
Pomimo braku nowoczesnych łodzi policjanci komisariatów rzecznych wywiązywali się z powierzonych im zadań. Czuwali nad bezpieczeństwem żeglugi, kontrolowali porty i przystanie, zwalczali kłusownictwo rybackie. Cały czas strzegli tego co najważniejsze, życie i zdrowie osób przebywających i wypoczywających nad brzegami Wisły.
Zawsze na posterunku
Tak już od 100 lat policjanci Komisariatu Rzecznego Policji w Warszawie pełnią swą